Hulpverlening voor, door en met jongeren

Dak- en thuisloze jongeren tussen de 16 en 27 jaar die elkaar helpen en ondersteunen; bij In2YourPlace gaat het heel anders dan in de gewone hulpverlening. Cisca van der Meijs is oprichtster van dit project.

Ontroerd en geraakt

“In2YourPlace is een project voor, door en met jongeren. Het is ontstaan toen ik meer dan tien jaar geleden in de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) werkte met dak- en thuisloze jongeren die op zichzelf gingen wonen vanuit tehuizen. Het ontroerde en raakte me destijds heel erg dat alle jongeren zó ontiegelijk gepokt en gemazeld waren door het leven en ze, ondanks dat, toch nog een bepaalde overlevingskracht in zich hadden.

Pas later bedacht ik me dat toen ik vijftien was en mijn moeder overleed, we opgevangen werden door een gezin in de buurt, omdat mijn vader alleen niet goed voor ons kon zorgen. In dat gezin vond huiselijk geweld plaats. We gingen in één klap van een liefdevol gezin naar een gezin waar het allemaal nogal onveilig voelde. Vanaf toen kwam ik in een rare rollercoaster terecht. Een verkeerd vriendje, alcohol, burn-outs. Achteraf snap ik natuurlijk dat ik zo erg geraakt was door de jongeren. Ik herkende mezelf, maar ik was het vergeten!”

‘Het ontroerde en raakte me destijds heel erg dat alle jongeren zó ontiegelijk gepokt en gemazeld waren door het leven en ze, ondanks dat, toch nog een bepaalde overlevingskracht in zich hadden’

“Het was één poel van ellende waarin deze jongeren zich begaven en het enige wat ze tegenkwamen in de hulpverlening en op school was het verwijtende vingertje dat ze niet de juiste keuzes hadden gemaakt. Juist als de jongeren in het diepste dal zitten, maken ze niet de juiste keuzes. Waar moeten ze het vandaan halen? Je hoort niet al zo te ploeteren en stress te hebben op jonge leeftijd. Dat past niet in een kinderleven, maar dat gebeurt wel.

Ik merkte dat ze allemaal het gevoel hadden dat ze de enigen waren die zo moesten ploeteren in het leven en dat ze de aansluiting met leeftijdsgenoten misten. Ik had vroeger ook dolgraag lotgenoten om me heen gehad. Dan had ik me iets minder eenzaam gevoeld.

Daarom zei ik tegen de jongeren: ‘Zouden wij niet voor jongeren, mét jongeren, iets kunnen doen voor andere jongeren die zich ook zo voelen?’ en ze zeiden allemaal: ‘Ja! Daar doen wij aan mee.’ ”

In2YourPlace

“Met die eerste groep jongeren is In2YourPlace begonnen. Ze hebben zelf de naam bedacht. Die heeft te maken met geen huis hebben en dan wel hier jouw plaats vinden. Van daaruit zijn alle activiteiten bedacht door de jongeren, bijvoorbeeld In2YourWords; een poëzieclub, In2YourSpotlight; een theatergroep uit Sittard, In2YourBordgames; een groep die samen bordspelletjes gaat spelen.

Het enige wat ik en de andere hulpverleners doen, is methodieken aanreiken om de bijeenkomsten op gang te brengen, zoals kennismakingsspelletjes. En we zorgen ervoor dat er een leuke, chille ruimte is waar we terecht kunnen.

Alles draait om gelijkwaardigheid, respect, onbevooroordeeld hen tegemoetkomen, accepteren wat er is. Wij vertellen dat we net zo goed gepokt en gemazeld zijn; hulpverleners zijn ook mensen. Wij gaan dus net zo goed met de billen bloot. En er zijn hulpverleners bij die ook veel achter de kiezen hebben en daardoor die aansluiting zo goed met de jongeren kunnen maken.

We reiken, indien nodig, wel professionele hulp aan in het kader van de veiligheid. Iemand moet naar buiten gaan met een goed gevoel. Ze mogen in ieder geval altijd appen, dag en nacht. Daarom is In2YourPlace ondersteunen soms vermoeiend. Soms ben ik thuis na een meeting en dan komen er vijftig appjes langs in de Whatsappgroep ‘tutututu’. En dan zeg ik: ‘Als er echt iets aan de hand is, moet je me heel even privé pakken.’”

‘Wij gaan dus net zo goed met de billen bloot’

Project

“We zitten nu in Maastricht, Heerlen, Sittard, Roermond en Weert. Een keer per week komt een groep van acht jongeren bij elkaar, met een projectmedewerker. Dan gaan de jongeren met elkaar in gesprek, ze delen met elkaar wat ze hebben meegemaakt. Er wordt gelachen en gehuild. Alles mag er zijn. Er ontstaat echt een vriendengroep. In die bijeenkomsten heb ik met de jongeren een band opgebouwd voor het leven.

Iedereen vindt het dan ook heel jammer als het voorbij is. Daardoor ontstaan allerlei plannen om samen verder te gaan. Ze gaan bijvoorbeeld regelmatig samen koken. Het hoeft helemaal niet duur te zijn, het kan heel leuk zijn om te koken met weinig geld. Gewoon lekker en gezellig samen koken en eten. Afgelopen week ben ik bij een groepje langs geweest en hadden ze kip met rijst gemaakt, lekker!

Het project helpt in principe bij alle jongeren, maar dat wil niet zeggen dat er niet af en toe een terugval bij iemand is. Over het algemeen wordt het project als ontzettend waardevol beschouwd. Ze vinden het fijn dat ze niet de enigen zijn, dat ze hier voor vol worden aangezien en gewoon mee mogen doen.”

‘In die bijeenkomsten heb ik met de jongeren een band opgebouwd voor het leven’

Succesvol

“Meestal kunnen we tegen een kleine vergoeding op allerlei locaties terecht. We hebben heel weinig geld om dit project te bekostigen. We hebben wel een forse subsidie gekregen van het Kansfonds voor drie jaar. Zij steunen projecten van mensen die zich inzetten voor de kwetsbaren in de omgeving. Inmiddels is deze weer verlengd met drie jaar. En soms krijgen we een beetje geld van anderen.

Doordat het project succesvol is, loopt het nu al meer dan tien jaar. Het is een soort olievlek die zich uitbreidt door mond-tot-mondreclame.

Tien jaar geleden paste het nog niet in die tijd. Toen was hulpverlenersland nog heilig. Tegenwoordig is men er steeds meer achter dat mensen zelf in actie moeten komen en zelf het best weten wat goed voor hen is. Als je iets vindt waar je een passie voor voelt, dan kom je vanzelf in beweging.”

‘Toen was hulpverlenersland nog heilig’

“We hebben ook wel eens een dip gehad, dat het een tijdje niet liep. Dan kregen we weer wat geld en konden we weer beginnen. Maar nu loopt het hard. Daarom doe ik op het moment ook niet meer mee aan de meetings. Het loopt en daarom word ik ingezet bij andere doelgroepen. Als het mis zou gaan, mag ik weer een jaartje meelopen.

Af en toe ga ik er koffiedrinken en soms spreek ik met jongeren persoonlijk af. Als ik ze tegenkom op straat, dan word ik de lucht ingegooid en doodgeknuffeld. Het is voor mij de meest dankbare groep om mee samen te zijn.”