Van mooi weer was sowieso geen sprake, maar in de wijk Zaspa is het echt ontzettend koud door de harde wind. Een dikke jas is geen overbodige luxe. Wanneer je een tour gaat doen met een gids, wacht je op hem op een afgesproken plek. Alleen is de tour ook goed te doen met deze kaart.

Op het eerste gezicht lijkt Zaspa een doodnormale wijk gevuld met flats. Wanneer je langs deze flats begint te lopen, ontdek je dat deze wijk helemaal niet zo gewoon is als het lijkt. Op bijna elke hoek vind je wel een gigantische en kleurrijke muurschildering. Niet alleen zijn ze overweldigend door hun grootte (± 432 vierkante meter); de verhalen achter de muurschilderingen zijn minstens zo indrukwekkend. Ze vertellen iets aan mensen, zetten ze aan het denken en brengen een belangrijke boodschap over.

Nieuwsgierig geworden? Lees dan snel verder!

De eerste, enorme muurschildering die bewonderd wordt, is te vinden op de hoek van de flat waar Lech Wałęsa, ex-president van Polen, vroeger woonde met zijn gezin. Wanneer je dichtbij staat, is de wandschildering wazig. De gids vertelt dat je door je telefoonscherm moet kijken en dan wordt het gezicht van de vroegere president pas duidelijk.

Wałęsa is erg belangrijk geweest voor de Poolse geschiedenis en probeerde een einde aan het communisme te maken. In 1983 won hij de Nobelprijs voor de Vrede en het grappige is dat deze muurschildering precies 25 jaar later is gemaakt.

Terwijl de wind je kapsel in de war blijft brengen, loop je verder. De gids Jarek Orlowski vertelt enthousiast.

Soms heeft hij groepjes van vijf geïnteresseerden, soms dringen veertig belangstellenden zich aan hem op. Met zo’n grote groep loopt hij een vaste tour die niet langer dan twee uur duurt. En dan heb je nog lang niet alles gezien! Een tour door de gehele wijk duurt zo’n vier uur, maar dat is lopend bijna niet te doen.

De volgende en aangrijpende mural is er een om over na te denken: een totempaal die onze beschaving moet voorstellen, maar die ook is afgebeeld als spaceshuttle die de mensheid naar een andere planeet kan brengen wanneer de aarde ooit versleten raakt. De drie Zweedse kunstenaars zijn het er over eens dat onze dagen op aarde geteld zijn als we niet snel beter met onze aardbol omgaan. ‘De toekomst was hier’ refereert naar het achterlaten van de boodschap ‘ik was hier’, wat gebruikelijk is in de graffiticultuur. Maar het betekent hier ook dat elke stap die de mensheid neemt de toekomst beïnvloedt.

Zaspa was vroeger een lelijke wijk maar is nu opgevrolijkt met buitengewone muurschilderingen. Dit trekt veel publiek. Meer dan duizend mensen bezoeken ieder jaar de wijk in Gdańsk. De bewoners van Zaspa zijn enorm trots op hun buurt.

Jarek woont zelf al een tijdje niet meer in Zaspa, maar vervult toch vol trots zijn rol als gids, wat hij overigens als bijbaantje en hobby doet.

Jarek Orowski, gids

De zon breekt lekker door, de wind blijft hard wapperen door je haren. Eenmaal aangekomen bij de volgende muurschildering begint Jarek te vertellen.

Over het algemeen zijn de inwoners van Zaspa blij met de muurschilderingen, maar bij deze is er enige commotie ontstaan. Ozmo, een bekende Italiaanse schilder, was eerst van plan een duivel te schilderen ter ere van het vijftigste jubileum van  het eerste rockconcert in Gdańsk. Tegenover deze flat ligt echter een kerk, dus dit plan is niet doorgegaan. Het is uiteindelijk een zelfportret van Ozmo met een drakenmasker geworden. Inwoners van Zaspa vinden het, ook zonder duivel, een angstaanjagende mural.

Ondanks de doorgebroken zon blijft het ijzig koud in Zaspa. Er zijn weinig mensen op straat te bekennen, een enkeling laat zijn hond uit. Het is tijd om terug te gaan, maar we hebben nog lang niet alles gezien van de oudste en grootste muurschilderingencollectie van Polen!

Wil je meer foto’s zien van Zaspa en de muurschilderingen? Klik dan hier