vr. mrt 29th, 2024

Zestig prachtige muurschilderingen versieren de zijkanten van de enorme flats in Zaspa, een wijk in Gdańsk. Het is de grootste en oudste muurschilderingencollectie van heel Polen; iets waar Gdańsk trots op mag zijn én trots op is.

afWIJKend Zaspa in vogelvlucht: 

Zaspa is een van de grootste ‘plattenbau’-wijken in Polen. Er wonen nu ongeveer 40.000 mensen. Zaspa is gebouwd op het terrein van een voormalig vliegveld, waardoor architecten onbeperkte opties hadden om de wijk op te laten bloeien tot het middelpunt van Gdańsk. Als gevolg van utopische doelen en de financiële crisis van de jaren ’80 veranderde Zaspa helaas niet in het verwachte plaatje. Gedurende de jaren ’80 en ’90 worstelde de wijk dan ook met sociale problemen die typisch zijn voor soortgelijke buurten; jeugdcriminaliteit, verstoring van de openbare orde, slechte kwaliteit van de openbare ruimtes. In een poging om deze problemen aan te pakken, werd er aandacht besteed aan dit grootse kunstproject in Zaspa.

In 1997 werden de eerste muurschilderingen gemaakt tijdens een internationaal festival op initiatief van Rafał Roskowiński, een lokale kunstenaar van het Baltic Sea Culture Centre in Gdańsk. Het idee om de collectie uit te breiden kwam in 2009 toen Gdańsk in aanmerking wou komen voor de titel van ‘Europese Stad van Cultuur 2016’. De Spaanse stad San Sebastián en de Poolse stad Wrocław gingen er overigens met de titel vandoor.

Vanaf 2009 kwamen er elk jaar kunstenaars van over de hele wereld twee weken naar Zaspa om prachtige muurschilderingen te maken tijdens het Monumental Art Festival. Inwoners leerden over de muurschilderingen, kunstenaars en verhalen en werden lokale gidsen om alle belangstellenden rond te leiden in de wijk waar ze trots op waren. Zaspa telde weer mee in Gdańsk.

© Fleur Hartman

De muurschilderingen zetten mensen aan het denken en brengen vaak een belangrijke boodschap over; opwarming van de aarde, geldcrisissen, het strenge regime in Polen, foute liefde. Een vrolijke tekening kan een diepe betekenis hebben. Sommige murals zijn puur abstract of gebaseerd op persoonlijke ervaringen van de kunstenaars. De collectie is uniek en omvat street art, klassieke muurschilderingen, grafische en historische kunst en puur decoratieve werken.

© Fleur Hartman

De muurschilderingen worden alvorens het schilderen gecontroleerd en goed- of afgekeurd door de gemeenteraad van Zaspa. Toch komt het wel eens voor dat de inwoners van Zaspa niet blij zijn met de reusachtige tekening die ze vanuit hun woonkamer kunnen aanschouwen. Een goed voorbeeld hiervan is ‘Ozmo’: een gigantisch zelfportret met een akelig drakenmasker.

Het is moeilijk te zeggen of de muurschilderingen daadwerkelijk invloed hebben gehad op de enorme veranderingen in Zaspa. Ze hebben in ieder geval een gevoel van identiteit aan Zaspa gegeven en aan de inwoners. Het is alsof de inwoners zeggen: “Wij zijn niet zoals al die andere buurten. Kijk wat wij hebben! Kijk ons nu!”

Klik hier voor een fotoreportage en klik hier voor meer informatie over een tour.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *